Huidkanker herkennen en voorkomen: Wat je moet weten

Heel of niet heel? Dat is de vraag! Kwaadaardige huidaandoeningen veranderen vaak van kleur of krijgen een onregelmatige (asymmetrische) vorm. Wat eerst een strakke, scherpe rand had, net als een versgebakken koekje, kan langzaam veranderen in een brokkelig, verkruimeld randje. Dit soort veranderingen kunnen een teken zijn dat er iets niet pluis is. Maar hoe weet je of een plekje op je huid onschuldig is of juist een waarschuwing geeft?

Als huidtherapeut bij Medicadermis leg ik uit hoe je huidkanker symptomen herkent, wat de risicofactoren zijn en hoe je jouw huid het beste beschermt tegen huidkanker.

Wat zijn goedaardige huidaandoeningen?

Goedaardige huidaandoeningen zijn huidveranderingen die geen kanker zijn en zich niet verspreiden naar andere delen van het lichaam. Ze vormen geen direct gezondheidsrisico, maar kunnen soms als storend of ongemakkelijk worden ervaren.

• Wratten: Door virussen veroorzaakte huidgezwellen.
• Moedervlekken (naevi): Meestal onschuldig, maar let op veranderingen.
• Lipomen: Goedaardige vetknobbels onder de huid.
• Seborroïsche keratosen: Ruw aanvoelende plekjes die met de leeftijd vaker voorkomen.
• Fibromen (steelwratjes): Kleine, zachte huiduitstulpingen die vaak voorkomen in huidplooien zoals de oksels, nek en liezen.

Hoe herken je een goedaardige huidafwijking?

• Groeit langzaam en blijft binnen duidelijke grenzen.
• Is niet pijnlijk, tenzij geïrriteerd door bijvoorbeeld kleding of wrijving.
• Heeft een scherpe, regelmatige rand en gelijkmatige kleur.
• Blijft op één plek en verspreidt zich niet naar andere delen van het lichaam.

Toch is het slim om veranderingen goed in de gaten te houden. Twijfel je? Laat een huidprofessional meekijken.

Kwaadaardige huidaandoeningen: Huidkanker herkennen

Kwaadaardige huidaandoeningen, oftewel huidkanker, ontstaan wanneer huidcellen zich ongecontroleerd beginnen te delen. Ze kunnen omliggend weefsel aantasten en in sommige gevallen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

De drie meest voorkomende vormen zijn:

• Basaalcelcarcinoom (BCC): De minst agressieve vorm, maar kan lokaal schade aanrichten.
• Plaveiselcelcarcinoom (PCC): Een sneller groeiende vorm met kans op uitzaaiing.
• Melanoom: De meest agressieve vorm van huidkanker, die snel kan uitzaaien.

Signalen van huidkanker

• Snelle verandering in grootte, vorm of kleur.
• Onregelmatige, grillige randen.
• Verschillende kleuren binnen één plek.
• Plekjes die bloeden, jeuken of niet genezen.
• Uitbreiding naar omliggend weefsel of andere delen van het lichaam.

Basaalcelcarcinoom (BCC): De sluipende huidkanker

Wat is BCC?

Basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Hoewel het zelden uitzaait, kan het zich diep in de huid uitbreiden en omliggend weefsel beschadigen.

Hoe herken je het?

• Een glanzend, parelachtig bultje met zichtbare bloedvaatjes.
• Een wondje dat niet geneest of steeds terugkeert.
• Een schilferige, korstige plek die langzaam groeit.

Huidkanker voorkomen: Praktische tips

• Gebruik dagelijks zonnebrandcrème (SPF 30 of hoger), zelfs op bewolkte dagen.
• Vermijd zonnebanken, want die verhogen het risico op huidkanker aanzienlijk.
• Doe regelmatig een huidcheck en let op veranderingen.
• Draag beschermende kleding en een hoed als je langdurig in de zon bent.

Conclusie

Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker, maar gelukkig kun je veel doen om het te voorkomen. Let goed op veranderingen in je huid en neem verdachte plekjes serieus. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter de prognose.

Bronnen

• Abram, K., Silm, H., Maaroos, H. I., & Oona, M. (2010). Risk factors associated with skin cancer. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 24(5), 565–571.
• Gandini, S., et al. (2018). Sunscreen use and melanoma risk. European Journal of Cancer, 94, 119-137.
• Grob, J. J., & Bonerandi, J. J. (2010). The 'ugly duckling' sign: Method of examination and implications for melanoma detection. Archives of Dermatology, 146(8), 910–914.
• Skin Cancer Foundation (2022). All About Sunscreen – Prevention Guidelines.
• SEOM/GEM (2023). Clinical guidelines for cutaneous melanoma 2023.